5.3.2024
Προς το χριστεπώνυμο πλήρωμα της Ι.Μ. Πάφου
Τέκνα μου εν Κυρίω αγαπητά.
Με την Χάρη του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού εισήλθαμε και φέτος στην κατανυκτική περίοδο του Τριωδίου έχοντας ως παρακαταθήκη την έκτακτη ευλογία της Υπεραγίας Θεοτόκου, την τιμία Ζώνη της οποίας προσκυνήσαμε τις προηγούμενες ημέρες.
Είναι αλήθεια ότι η μαζική προσέλευση του λαού της επαρχίας μας προς προσκύνηση της τιμίας Ζώνης μας συγκίνησε όλους και κυρίως συγκίνησε την Μητέρα μας, την Παναγία μας, την πηγή του ελέους και του κόσμου το καταφύγιον. Αποδείχθηκε περίτρανα ότι ο λαός της Πάφου έχει πίστη, έχει αγάπη Θεού, έχει ορθόδοξο χριστιανικό βίωμα.
Δυστυχώς όμως, παραμονεύει ο κίνδυνος από απροσεξία, από άγνοια ή από συνήθεια, να χάσουμε την έκτακτη ευλογία της Παναγιάς μας. Και όχι μόνο να την χάσουμε αλλά, ακόμα χειρότερα, να αποδειχθεί ότι ήμασταν ανάξιοι για μια τέτοια ευλογία.
Και ποιός είναι ο κίνδυνος, αδελφοί μου; Είναι τα ειδωλολατρικά έθιμα των Αποκριών ή Καρναβαλιών. Είναι τα ξενόφερτες καρναβαλικές εκδηλώσεις που διαστρέφουν το νόημα των ημερών που διανύουμε και οι οποίες μας προετοιμάζουν για την είσοδό μας στο στάδιο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Ο μισόκαλος διάβολος, ο εχθρός της ψυχής και της σωτηρίας μας, αυτές τις ημέρες που η Εκκλησία μας καλεί να ταπεινωθούμε ως ο τελώνης, να μετανοήσουμε ως ο άσωτος, να αναλογιστούμε τον αιώνιο Παράδεισο και την αιώνια Κόλαση και να αναζητήσουμε τον Χαμένο Παράδεισο, αυτός ο παγκάκιστος Διάβολος, μας βάζει να συμμετέχουμε στα αλλότρια προς την χριστιανική μας πίστη έθιμα των Καρναβαλιών.
Τα Καρναβάλια δεν είναι μια μορφή διασκέδασης ουδέτερη, δεν είναι ένα ακόμα πολιτιστικό δρώμενο του λαού, όπως πολλοί θέλουν να μας το παρουσιάσουν. Είναι έθιμο που έρχεται απευθείας από την ειδωλολατρική εποχή, από τα αρχαία Σατουρνάλια των Ρωμαίων και τα Κρόνια των αρχαίων Ελλήνων, από τις οργιαστικές γιορτές προς τιμήν των ψευτοθεών της γής και της γονιμότητας, όπου οι άνθρωποι μέσα στο σκοτάδι της μεταμφίεσης επιδίδονταν σε κραιπάλες, μέθες και ασωτίες.
Χάρη στους αγώνες των Αγίων μας τα καρναβαλικά έθιμα περιορίστηκαν σε λίγες μόνο περιοχές του χριστιανικού κόσμου ως απολιθώματα της ειδωλολατρίας. Όμως τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ότι οι καρναβαλικές εκδηλώσεις πληθαίνουν, ντυμένες με τον μανδύα του πολιτισμού, ακόμα και σε πόλεις, όπως η δική μας, που δεν υπήρχε αυτή η κακή παράδοση. Και εμείς οι χριστιανοί από άγνοια ή αδιαφορία συμμετέχουμε σε αυτό το πανηγύρι του Διαβόλου, σε αυτή την έμπρακτη αναβίωση της ειδωλολατρίας.
Οι άγιοι Απόστολοι εργάστηκαν σκληρά για να ξεριζώσουν από την ψυχή των Χριστιανών την ροπή προς τα ειδωλολατρικά αυτά έθιμα. Δίκαια ο Απόστολος Παύλος, που ίδρυσε την Εκκλησία της Πάφου, διερωτάται γράφοντας προς τους Κορινθίους: “Ποιά σχέση έχει η αρετή με την φαυλότητα; Και τί κοινό έχει το φως με το σκότος; Και ποιά αρμονία μπορεί να υπάρχει μεταξύ Χριστού και του Σατανά; Ή ποιά θέση μπορεί να έχει ο πιστός μαζί με τον άπιστο; και πως μπορεί να συνυπάρχει στον ίδιο τόπο ο ναός του θεού με τον ναό των ειδώλων;” (Κορ. 6, 14-16).
Και στους Εφεσίους παραγγέλει “Η πορνεία και κάθε ακαθαρσία ή ανωμαλία ούτε ως όνομα να ακούγεται σε εσάς, όπως αρμόζει σε αγίους. Επίσης να μην υπάρχει σε σας το άσεμνο και η μωρολογία και η αισχρή αστειολογία, τα απρεπή αυτά πράγματα, αλλά μάλλον δοξολογία” (Εφ. 5.3-4).
Και ο Ευαγγελιστής Ιωάννης τελειώνει την πρώτη Καθολική Επιστολή του, την τόσο Θεολογική, προσγειώνοντάς μας απότομα με την πιό απλή και πρακτική συμβουλή ‘‘Τεκνία, φυλάξατε εαυτούς από των ειδώλων” (Ιω. Α’ 5,21). Ο δε μαθητής του Αποστόλου Παύλου και του Ευαγγελιστού Ιωάννη, ο Άγιος Απόστολος Τιμόθεος, Επίσκοπος Εφέσου, μαρτύρησε στα χέρια των καρναβαλιστών όπως και πολλοί άλλοι άγιοι τους επόμενους αιώνες.
Οι Άγιοι Πατέρες, οι διάδοχοι των Αγίων Αποστόλων πολέμησαν πολύ τα δαιμονικά αυτά έθιμα. Είναι τόσο μεγάλη η ζημία που γίνεται στις ψυχές των Χριστιανών από την συμμετοχή τους σε αυτές τις γιορτές, ώστε οι Άγιοι Πατέρες της Έκτης Οικουμενικής Σύνοδο αναγκάστηκαν να θεσπίσουν ειδικό κανόνα κατά των Καρναβαλιών, που τότε λέγονταν Καλάνδες ή Βρουμάλια. Με τον 62ο κανόνα της Συνόδου1 απαγορεύτηκε η συμμετοχή των Χριστιανών στα καρναβαλικά γλέντια, οι μεταμφιέσεις ανδρών και γυναικών και η χρήση προσωπείων που κρύβουν το πρόσωπο του μεταμφιεσμένου.
Είναι φανερό αδελφοί μου, από τα λίγα που είπαμε, ότι είναι ασυμβίβαστη η ιδιότητα του Χριστιανού με τα καρναβάλια. Σας παρακαλώ, λοιπόν, εκ βάθους καρδίας να μη γίνετε εχθροί της σωτηρίας σας, να μην αρνηθείτε τον Χριστό για λίγη διασκέδαση, αισχρή και ψεύτικη, αλλά να απέχετε από κάθε καρναβαλική εκδήλωση και από λοιπές εκδηλώσεις των ημερών που δεν συνάδουν με την χριστιανική μας ιδιότητα. Είναι κρίμα να στερήσουμε από τον εαυτό μας, την οικογένειά μας και την πόλη μας την χάρη της Υπεραγίας Θεοτόκου που τόσο απλόχερα μας πρόσφερε η Τιμία Ζώνη της τις προηγούμενες ημέρες.
Με πατρικές ευχές
† ὁ Πάφου Τυχικός
1 Κανὼν ΞΒ’ Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου: “Τάς οὕτω λεγομένας Καλάνδας, καὶ τὰ λεγόμενα Βοτά, καὶ τὰ καλούμενα Βρουμάλια, καὶ τὴν ἐν τῇ πρώτῃ τοῦ Μαρτίου μηνὸς ἡμέρᾳ ἐπιτελουμένην πανήγυριν, καθάπαξ ἐκ τῆς τῶν πιστῶν πολιτείας περιαιρεθῆναι βουλόμεθα. Ἀλλὰ μὴν καὶ τὰς τῶν γυναίων δημοσίας ὀρχήσεις, ὡς ἀσέμνους, καὶ πολλὴν λύμην καὶ βλάβην ἐμποιεῖν δυναμένας, ἔτι μὴν καὶ τὰς ὀνόματι τῶν παρ’ Ἕλλησι ψευδῶς ὀνομασθέντων θεῶν ἢ ἐξ ἀνδρῶν, ἢ γυναικῶν γινομένας ὀρχήσεις, καὶ τελετάς, κατά τι ἔθος παλαιόν, καὶ ἀλλότριον τοῦ τῶν Χριστιανῶν βίου, ἀποπεμπόμεθα, ὁρίζοντες, μηδένα ἄνδρα γυναικείαν στολὴν ἐνδιδύσκεσθαι, ἢ γυναῖκα τὴν ἀνδράσιν ἁρμόδιον. Ἀλλὰ μήτε προσωπεῖα κωμικά, ἢ σατυρικά, ἢ τραγικὰ ὑποδύεσθαι· μήτε τὸ τοῦ βδελυκτοῦ Διονύσου ὄνομα, τὴν σταφυλὴν ἐκθλίβοντας ἐν ταῖς ληνοῖς, ἐπιβοᾷν· μηδὲ τὸν οἶνον ἐν τοῖς πίθοις ἐπιχέοντας γέλωτα ἐπικινεῖν, ἀγνοίας τρόπῳ ἢ ματαιότητος, τὰ τῆς δαιμονιώδους πλάνης ἐνεργοῦντας. Τοὺς οὖν ἀπὸ τοῦ νύν τι τῶν προειρημένων ἐπιτελεὶν ἐγχειροῦντας, ἐν γνώσει τούτων καθισταμένους, τούτους, εἰ μὲν κληρικοὶ εἶεν, καθαιρεῖσθαι προστάσσομεν· εἰ δὲ λαϊκοί, ἀφορίζεσθαι”.
