Απόστολος: Εβρ. ια΄ 24-26,32-40
Ευαγγέλιο: Ιωαν. α΄ 44-52
24 Μαρτίου 2024
Την πρώτη Κυριακή των νηστειών όρισε η Εκκλησία μας να εορτάζουμε την Κυριακή της Ορθοδοξίας. Η αναστήλωση των Ιερών εικόνων και η επαναφορά της τιμητικής προσκύνησης εικόνων και ιερών λειψάνων θεωρήθηκε από όλους ως νίκη της Ορθοδοξίας έναντι όλων των αιρέσεων. Πραγματικά η εικονομαχία ταλαιπώρησε την Εκκλησία για περισσότερο από ένα αιώνα αφού ο πόλεμος ήταν από μέσα και ήταν πιο δύσκολος και επικίνδυνος. Οι Ορθόδοξοι παραδοσιακοί κληρικοί και μοναχοί διώκονταν ως αιρετικοί ενώ αντίθετα οι αιρετικοί εικονομάχοι υποστηρίζοταν από τις αρχές των αυτοκρατόρων. Γιατί πρέπει να θυμόμαστε όμως αυτά τα αρνητικά μέσα στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή και ιδιαίτερα την πρώτη Κυριακή που αρχίζει η νηστεία; Για δύο λόγους κυρίως πρώτα γιατί απαραίτητη προϋπόθεση για την πνευματική προκοπή του πιστού είναι το ορθοτομείν στα δόγματα της Εκκλησίας μας και δεύτερο για να μας θυμίζει ότι πρέπει να προσέχουμε να μην πορευόμαστε με εγωισμό σε νέες φιλοσοφικές θεωρίες της κάθε εποχής αλλά να έχουμε ταπείνωση και υπακοή στην παράδοση των αγίων μας.
Προϋπόθεση της πνευματικής ζωής είναι να ακολουθεί κανείς την κοινή πίστη των πατέρων μας. Εισήλθαμε ήδη στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή η οποία θα μας προετοιμάσει πνευματικά με νηστεία, προσευχή μετάνοια, ταπείνωση και καλά έργα να εορτάσουμε και να βιώσουμε τα Άγια Πάθη και την Ανάσταση. Ο Χριστιανός καλείται να αγωνιστεί να ελκύσει την χάρη του Θεού και να λάβει τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Πέραν όμως από την κοπιαστική εργασία των καλών έργων, το να αγρυπνεί προσευχόμενος, να εγκρατεύεται, να στερείται για να μπορεί να δίνει και στον συνάνθρωπο, να ταπεινώνεται απέναντι στον Θεό και να μετανοεί χρειάζεται και να πιστεύει ορθώς. Ο Χριστός δεν μας είπε ότι είστε ελεύθεροι να πιστεύετε ότι θέλετε και όπως θέλετε αλλά είπε «ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ, κἂν ἀποθάνῃ, ζήσεται· καὶ πᾶς ὁ ζῶν καὶ πιστεύων εἰς ἐμὲ οὐ μὴ ἀποθάνῃ εἰς τὸν αἰῶνα» και αλλού είπε «Μη νομίσητε ότι ήλθον βαλείν ειρήνην επί την γην΄ ουκ ήλθον βαλείν ειρήνην, αλλά μάχαιραν». Δηλαδή θα πρέπει ο πιστός να αποστασιοποιηθεί με τις αιρέσεις και άλλα δόγματα και να είναι ενωμένος με την μία Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία. Απαραίτητα χρειάζεται η ορθή πίστη όπως μας την διαφύλαξαν οι άγιοι πατέρες μας. Οι υπερασπιστές των αγίων εικόνων άγιοι Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Θεόδωρος Στουδίτης, Μάξιμος ο Ομολογητής, Ειρήνη Αθηναία, Αυτοκράτειρα Θεοδώρα και τόσοι άλλοι αγωνίστηκαν μέχρι και διωγμού και μαρτυρίου ακόμα για να διαφυλάξουν την Ορθόδοξη μας πίστη. Δεν είπαν δεν πειράζει να τους αποδεχθούμε όλους και όλα είναι καλά. Αν οι άγιοι μας δεν έκαναν αυτό τον αγώνα να διαφυλαχθεί η Ορθόδοξη μας πίστη και παράδοση των τότε οκτώ αιώνων θα χάναμε την αλήθεια και επομένως και την σωτηρία μας. Ο πόλεμος εναντίον των ιερών εικόνων και ιερών λειψάνων έθιγε συθέμελα το οικοδόμημα της Εκκλησίας και συγκέντρωνε όλες τις αιρέσεις των προηγούμενων αιώνων. Ο Χριστός έγινε άνθρωπος και αυτό που είδαν οι απόστολοι το αποτύπωσαν σε εικόνες ως ιερά εκτυπώματα όπως τα ονομάζει ο άγιος Φώτιος πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Με τις εικόνες βοηθιόμαστε ως άνθρωποι να αναχθούμε προς το πρωτότυπο. Όπως δηλαδή έχουμε τις φωτογραφίες των δικών μας ανθρώπων που έφυγαν από την παρούσα ζωή και βλέποντάς τις μας βοηθάει καλύτερα στο να τους φέρνουμε στη μνήμη μας έτσι ακριβώς συμβαίνει και με τις εικόνες του Χριστού, της Παναγίας και των αγίων μας. Τους είδαμε γι’ αυτό και μπορούμε να εικονίσουμε το πραγματικό πρόσωπο που είδαμε. Αυτή η παράδοση και πίστη των αγίων μας δεν πρέπει να διαγράφεται και να ακολουθούμε κατά το δοκούν διάφορες θεωρίες αλλά να μένουμε στην Ορθόδοξη πίστη των αγίων μας.
Ένας δεύτερος λόγος της σημερινής εορτής είναι ότι πρέπει να προφυλαγόμαστε από τον εγωισμό και την πορεία σε αλλότρια από αυτά που μας δίδαξαν οι άγιοι μας. Αν δεν προφυλαχθεί ο πιστός από τον εγωισμό που είναι δαιμονικό πάθος δεν μπορεί ο Θεός να τον επισκεφθεί και να τον αγιάσει. Οι αιρετικοί της εικονομαχίας αλλά και της κάθε εποχής κινούνται με εγωιστικά κίνητρα, να δημιουργούν θεωρίες βασισμένες στη λογική, στην προσωπική μόνο εμπειρία και αποστασιοποιημένοι από τους αγίους μας. Δεν μπορεί η εγκεφαλική γνώση, η λογική και η φιλοσοφία των πραγμάτων να αντικαταστήσει την αγιότητα η οποία βρίσκεται σε ένα άλλο ανώτερο επίπεδο. Οι άγιοι μας βασίζονταν στην εμπειρία των προηγούμενων αγίων που η ζωή και η διδασκαλία τους ταυτιζόταν σύσσωμα με όλους τους προηγούμενους αγίους πατέρες μας. Αλίμονο στην Ορθόδοξη Εκκλησία αν αποστασιοποιηθεί από τους αγίους Πατέρες μας. Δυστυχώς στις μέρες μας μιλούν για μεταπατερική και νεοπατερική Θεολογία η οποία είναι η χειρότερη μορφή αίρεσης. Οι άγιοι μας είναι ασφαλής οδηγός που οδηγεί στον Θεό. Αν παρατηρήσουμε τα συναξάρια των αγίων μας υπάρχουν πολλές ομοιότητες στους βίους τους. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους πρώτα το Άγιο Πνεύμα που τους αγίασε είναι το ίδιο εις τους αιώνες και δεύτερο οι άγιοι μας αντέγραφαν και εφάρμοζαν στην ζωή πρακτικές προηγούμενων αγίων, γι’ αυτό και αγίασαν. Αν θέλουμε λοιπόν να αξιωθούμε και εμείς της σωτηρίας μας θα πρέπει να μην έχουμε εγωισμό και να ακολουθούμε αλλότριους δρόμους αλλά να κάνουμε υπακοή στους αγίους μας.
Διανύοντας την Μεγάλη Τεσσαρακοστή θα πρέπει να έχουμε την κοινή πίστη των αγίων πατέρων μας. Να έχουμε τις αγίες εικόνες στο σπίτι μας και παντού ώστε να αγιάζουν και εμάς και τον χώρο που βρισκόμαστε. Να προφυλαγόμαστε από τις αιρέσεις και άλλες φιλοσοφίες που δεν έχουν ως βάση την ζωή και την διδασκαλία των αγίων μας. Με ταπείνωση και υπακοή στους αγίους μας να πορευτούμε την ζωή μας ώστε να επιτύχουμε τον αγιασμό και την σωτηρία μας.
† Ο Πάφου Τυχικός
