21 Οκτωβρίου
Πρότυπο πίστεως και υπακοής στο Θεό, αλλά και πρότυπο αγωνιστικότητας και γνήσιας αρετής είναι ο άγιος Ιλαρίων, που η Εκκλησία µας γιορτάζει τη µνήµη του στις 21 Οκτωβρίου. Υπήρξε ένας από τους πιο σπουδαίους παλιούς χριστιανούς ερημίτες και έζησε μάλιστα αρκετά από τα χρόνια της ζωής του στην Πάφο.
Ο ισάγγελος αυτός άγιος, σύγχρονος των μεγάλων βασιλέων και ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης, γεννήθηκε στην κωμόπολη της Παλαιστίνης Θαβαθά το 290 µ.Χ. από γονείς ειδωλολάτρες, όπως το ρόδο από αγκάθια.
Έλαβε ξεχωριστή μόρφωση σε µια από τις φηµισµένες σχολές της Αλεξάνδρειας, αλλά ο πόθος του να γνωρίσει την αλήθεια έμενε ανικανοποίητος, μέχρι που γνώρισε τον Χριστιανισμό και αποδέχτηκε µέσα στην ψυχή του, µε χαρά και ευτυχία, τις αλήθειες της νέας πίστεως.
Μετά τη βάπτισή του, σε ηλικία 15 ετών, θέλοντας να ικανοποιήσει την εσωτερική ανάγκη για εντονότερο αγώνα και εγκατάλειψη των βιοτικών µεριµνών, αναχωρεί για την έρημο. Εκεί έγινε μοναχός από το Μέγα Αντώνιο, το φηµισµένο ασκητή, διδάχθηκε τον Κανόνα της Ασκητικής πολιτείας και επέστρεψε στην πατρίδα του.
Όταν πέθαναν οι γονείς του, μοίρασε τη μεγάλη περιουσία του στους φτωχούς και για τριάντα επτά χρόνια έζησε µέσα σε µια σπηλιά, τρώγοντας µόνο το βράδυ λίγα ξερά σύκα και άγρια χόρτα στην αρχή, αργότερα και λίγο ψωμί και προς το τέλος της ζωής του όσπρια, λάδι και λάχανα. Τόσο στενό ήταν το κελί του, που έμοιαζε περισσότερο µε τάφο.
Κάποτε, νύχτα, ήλθαν ληστές για να τον βλάψουν. Ο Θεός όμως τους σκότισε τα µάτια.
Όταν ξημέρωσε, συνομίλησαν µε τον άγιο και αντιλήφθηκαν ότι εκείνος ούτε την κλοπή φοβόταν ούτε και το θάνατο. Πρόθυμα ομολόγησαν τις κακές προθέσεις τους, ζήτησαν συγχώρεση και ξαναβρήκαν το φως τους.
Ο Άγιος Ιλαρίων απάλλαξε κάποια γυναίκα από δεκαπενταετή στείρωση, έσωσε από βέβαιο θάνατο τα παιδιά άλλης, µε επίκληση του Θεού ξανάδωσε το φως σε κάποια που ήταν τυφλή από τα παιδικά της χρόνια, ελευθέρωσε από άγριο δαίμονα ένα νεαρό και άλλους πολλούς θεράπευσε, δωρεάν πάντοτε.
Σε ηλικία 63 ετών κατέβηκε στην Αίγυπτο για να επισκεφθεί την Ιερά Μονή του Μεγάλου Αντωνίου και στη συνέχεια πήγε στη Σικελία όπου θεράπευσε από δαιμονική προσβολή αξιωματικό της αυτοκρατορικής φρουράς. Από εκεί αναχώρησε για την Κύπρο. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, µε θαυματουργικό τρόπο, εμπόδισε πειρατές να πλησιάσουν το πλοίο του.
Όταν έφθασε στην Πάφο, η οποία είχε καταστραφεί από μεγάλο σεισμό, εγκαταστάθηκε αρχικά στα ερείπιά της και αργότερα συνέχισε την αγαπημένη του ασκητική ζωή σε ψηλό και δύσβατο βουνό, έξω από το σημερινό χωριό Επισκοπή, δίπλα από ειδωλολατρικό ναό. Έδιωξε πολλά δαιμόνια από την περιοχή και πρόσφερε την περιπόθητη θεραπεία σε όλους όσους τη ζητούσαν.
Στην ηλικία των ογδόντα χρόνων ο θαυματουργός ασκητής αρρώστησε. Αφού κάλεσε κοντά του τα πνευματικά του παιδιά και τα συμβούλευσε να μένουν πιστά μέχρι θανάτου στο Χριστό, τα ευλόγησε κι άφησε την αγνή ψυχή του να μεταπηδήσει στους ουρανούς (371 µ.Χ.)
Οι Κύπριοι θρήνησαν τον αγαπημένο τους ερημίτη και έθαψαν το σκήνωμα του στον τόπο της άσκησής του. Δεν έμεινε όμως το λείψανο του αγίου για καιρό στο νησί µας. Ο μαθητής του Ησύχιος, ο οποίος έμενε μαζί µε τον άγιο, πήρε το ιερό σκήνωμα και το μετέφερε στην Παλαιστίνη, στην Ιερά Μονή Μαϊουµά.
Αργότερα, Πάφιοι της περιοχής ανήγειραν, όχι μακριά από το ασκητήριο του Αγίου, ναό που σώζεται μέχρι σήμερα, αλλά έχει εγκαταλειφθεί λόγω της υγρασίας του τόπου. Νέος ναός κτίσθηκε όπως πάνω στην κορυφή του λόφου, στο χωριό Επισκοπή, προς τιμήν του αγίου, για να διατηρήσει έτσι ανέπαφη την πνευματική του παρουσία στην επαρχία µας.
Για τον Άγιο Ιλαρίωνα υπάρχουν 2 εκκλησίες. Μια που είναι ο κεντρικός ναός του χωριού και το εξωκλήσι που είναι αφιερωμένο στον Άγιο Ιλαρίωνα και στην Αγία Κωνσταντία. Στην Επισκοπή υπάρχει επίσης, εξωκλήσι αφιερωμένο στον Αρχάγγελο Μιχαήλ.
Απολυτίκιον
Ήχος α΄. Της ερήμου πολίτης
Εγκρατείας τη αίγλη λαµπρυνθείς την διάνοιαν, ήστραψας θαυµάτων ακτίνας, Ιλαρίων πατήρ ηµών, και γέγονας φωστήρ περιφανής, και στύλος ευσεβείας θεαυγής, καταυγάζων τη ενθέω σου βιοτή, τους πίστει προσιόντας σοι. Δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά σου, πάσιν ιάµατα.
Δείτε την ακολουθία του αγίου Ιλαρίωνος του Μεγάλου
