30.8.2020
του Μητροπολίτη Πάφου Γεωργίου
Η χάρις του εν Τριάδι προσκυνουμένου Θεού ημών και το ανεξιχνίαστο Αυτού έλεος, διά των καθιερωμένων ευχών της Εκκλησίας, σε κατέστησε σήμερα πρώτη Ηγουμένη της Σεβασμίας αυτής Μονής. Διέλαμψε, άλλοτε, και εδοξάσθη η Μονή αυτή ως ανδρώα και τώρα, μετά τη σίγηση χρόνων πολλών, αναδιοργανώνεται ως γυναικεία. Και έχεις το ιερό προνόμιο να καθίστασαι η πρώτη Ηγουμένη της Μονής. Αλλά ταυτόχρονα και τη βαριά ευθύνη του πώς θα τροχιοδρομηθεί η Μονή στη νέα πορεία της.
Η παρουσία σου στον χώρο τούτο για χρόνια πολλά, ολόκληρη 24ετία, η εργατικότητά σου, η οποία είχε ως αποτέλεσμα ο τόπος «να εξανθήση και να υλοχαρήση» , η πείρα που απέκτησες αντιμετωπίζοντας ποικίλες δυσκολίες, η αγαστή συνεργασία σου με τις δύο, προς το παρόν, πολλού λόγου άξιες αδελφές της Μονής, αποτελούν εγγύηση ότι προς την ορθή πορεία θα κατευθύνεις το πηδάλιο. Γνωρίζεις ότι ο πλους δεν είναι εύκολος… Εις την πορεία παρεμβάλλονται ύφαλοι και σκόπελοι, εγείρονται κύματα πολλά, που καθιστούν τον πλουν επικίνδυνο. Γι’αυτό και το έργο της Ηγουμένης καθίσταται δύσκολο και η ευθύνη βαρεία .
Τις ευθύνες του ηγουμενικού αξιώματος καθιστούν δυσχερέστερες οι αντιθρησκευτικοί και, γενικότερα, αντιπνευματικοί καιροί στους οποίους ζούμε. Ποικίλα ιδεολογικά ρεύματα συγκρούονται σήμερα και από τη σύγκρουση προκαλείται σάλος και σύγχυση. Πλείστα όσα κηρύγματα αντιχριστιανικά ακούονται και δι’αυτών καλλιεργείται ένα πνεύμα αντιεκκλησιαστικό, πλήρες ασεβείας. Μέσα σ’ αυτόν τον σάλο κάθε ιερός θεσμός, και ιδιαιτέρως ο μοναχισμός και οι ιερές μονές, καθίστανται, πολλάκις, στόχος που βάλλεται μανιωδώς προς κατακρήμνισιν και εξαφάνισιν.
Γι’αυτό και έχουμε επιτακτικό καθήκον οι κληρικοί, και ιδιαιτέρως, οι μοναχοί και οι μοναχές, να μη δίδουμε αφορμές σ’ εκείνους που τις ζητούν για να κατηγορήσουν και να πολεμήσουν τον θεσμό και να διαφυλάξουμε τις ιερές μας μονές, ως προπύργια και επάλξεις και των θρησκευτικών και των εθνικών μας παραδόσεων.
Η αποστολή των ιερών μονών καθ’ όλη την μακραίωνη θρησκευτική και εθνική μας ζωή υπήρξε πολύτιμη. Κατά τους αιώνες της σκληρής δουλείας ανεδείχθησαν η σωστική κιβωτός η οποία διεφύλαξε την ελληνική μας γλώσσα και την εθνική αυτοσυνειδησία μας. Πολλές φορές συνέβαλαν και στην υλική επιβίωση των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής.
Ο προορισμός των ιερών Μονών, τόσο των ανδρώων όσο και των γυναικείων, εξακολουθεί και σήμερα να είναι σπουδαίος και υψηλός. Θα αποτελούν τον ασάλευτο βράχο και τον κυματοθραύστη επί του οποίου θα θραύονται τα κύματα της απιστίας. Θα αποτελούν τους φύλακες των ιερών και των οσίων μας, τα πνευματικά γυμναστήρια των πιστών. Προορισμός τους είναι να αποτελούν πνευματικές και εθνικές εστίες που να αναρριπίζουν και να διατηρούν άσβεστη τη φλόγα της πίστεως και των ευγενών ιδεωδών της Ελληνοχριστιανικής μας παράδοσης. Οι έχοντες «οφθαλμούς του οράν» και «ώτα του ακούειν» συναισθάνονται και ομολογούν την ευεργετική επίδραση που ασκεί μια Μονή στη γύρω της περιοχή.
Θεωρώ περιττόν να σας δώσω συμβουλές και υποδείξεις για τα καθήκοντά σας. Έχετε αφιερωθεί στη μοναχική ζωή από την πρώιμη νεανική σας ηλικία κι έχετε εγκαταλείψει προς τον σκοπό αυτό σπουδές και σταδιοδρομία. Θα αναφέρω απλώς, για να’ ναι υπόμνηση προς όλους μας, το τι λέει για την περίπτωσή μας, ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, σ’ένα λόγο του που επιγράφεται «Προς τον Ποιμένα».
«Συ ο προεστώς» λέγει, «που έλαβες την εξουσία και τη φροντίδα να παιδεύεις και να διδάσκεις τους κάτω, παιδεύου και διδάσκου πρώτος, από τον άνω και ουράνιο Αρχιδιδάσκαλον, την αγγελική σοφία και γνώση, τη θεία πράξη και τελειότητα, και τότε δίδασκε και εκείνους, άφοβα και με θάρρος, όλα τα χρειώδη, τα ωφέλιμα στην ψυχή και οδηγούντα στη σωτηρία τους.»
Και συνεχίζει: « Έχει χρέος απαραίτητο ο πνευματικός ιατρός και προεστώς, να αποβάλει όλα τα πάθη του και την κακουργία και τη χολή και τον θυμό της καρδίας του, για να μπορεί, τον καιρό που πρέπει να θυμώνει, να μην έχει η καρδία του την αγριότητα που θα έχει ο λόγος του. Διότι ο λόγος πρέπει να είναι αυστηρός, χωρίς να συγχύζεται ο νους και να ταράσσεται η καρδία του, για να φοβούνται και να διορθώνονται και να μη γίνονται χειρότεροι οι υποκείμενοί του».
Κι αλλού πάλιν λέγει: «Όσο βλέπει ο προεστώς ότι τον ευλαβούνται οι μοναχοί και οι κοσμικοί και πιστεύουν στους λόγους του και φυλάττουν τις παραινέσεις του, τόσο πιο πολύ οφείλει να φυλάσσει καλύτερα και ακριβέστερα τον εαυτό του σε ό,τι λέγει και ό,τι πράττει. Γιατί οι μοναχοί και οι λαϊκοί τον βλέπουν ως αρχέτυπο αρετής και θεωρούν τα λόγια και τις πράξεις του ως θείους νόμους και αλλοίμονο, αν εκτραπεί έστω και λίγο από αυτούς ή αν δείξει κάποιαν αμέλεια».
Ο Μ. Βασίλειος στα Ασκητικά του τονίζει και ένα άλλο καθήκον του Ηγουμένου, απαραίτητο για την ομαλή συμβίωση των αδελφών στη Μονή: Την χωρίς διακρίσεις ,εύνοια, ή μεροληψία, κοινή αντιμετώπιση όλων. Λέγει επί λέξει: «Ούτω προσήκει κοινήν και ίσην πάσι προς αλλήλους την αγάπην είναι, ως φυσικώς προς τα καθ’έκαστον εαυτώ μέλη ο άνθρωπος έχει» (ΒΕΠΕΣ τ.53 σ. 134 στ. 22-24). «Ως αν τροφός θάλπη τα εαυτής τέκνα» (Α΄Θεσσ. 2,7) και «ον τρόπον επισυνάγει όρνις τα νοσσία εαυτής» (Ματθ.23,37), θα πρέπει η Ηγουμένη να περιβάλλει με στοργή και αγάπη όλες ανεξαίρετα τις αδελφές της Μονής.
Κι είναι αυτό φυσικό. Όπως δεν μπορεί μόνος ο κυβερνήτης να διασώσει το πλοίο αν δεν συνεργάζονται κι αν δεν αγωνίζονται μαζί του πρόθυμα και πιστά οι ναύτες, έτσι κι ο Ηγούμενος ή η Ηγουμένη δεν μπορεί να σώσει τη Μονή ή να την οδηγήσει σε πρόοδο αν δεν έχει τη συνεργασία και βοήθεια της αδελφότητος. Και πώς θα έχει τη συνεργασία και συναντίληψή τους αυτή, αν δεν παρουσιάζει άψογη προς αυτούς συμπεριφορά;
Στην περίπτωση της Μονής αυτής ο Θεός ευδόκησε η μικρή, τριμελής, αδελφότητα να είναι άρρηκτα ενωμένη «τω συνδέσμω της αγάπης» και να έχουν και οι τρεις αδελφές κοινούς πνευματικούς στόχους. Άξιες λόγου προσωπικότητες και αγωνίστριες στον καλό αγώνα, οι δύο υπέταξαν τον εαυτό τους στην μέχρι σήμερα προϊσταμένη και από τώρα ηγουμένη τους, αποβλέποντας μόνο στην επίτευξη του σκοπού για τον οποίο εγκατέλειψαν τον κόσμο και τα του κόσμου. Η αναφορά μου αυτή ας εκληφθεί αφορμή και προτροπή για να εντείνουν περισσότερο τον αγώνα και την προσπάθειά τους.
Για την ομαλή λειτουργία μιας γυναικείας μονής συμβάλλει τα μέγιστα και ο εφημέριός της. Και θα ήθελα να ευχαριστήσω, την επίσημη αυτή στιγμή, τον π. Ανδρέα Κούλουμο, ο οποίος παρά τα προβλήματα υγείας που έχει, ουδέποτε αρνήθηκε την τέλεση οποιασδήποτε ακολουθίας στη Μονή. Κι επί πλέον, κύριο χαρακτηριστικό του ήταν και παραμένει η αφιλοχρηματία του. Ο Θεός και η Υπεραγία Θεοτόκος, είμαι σίγουρος, θα του αποδώσουν τον μισθό του. Η Ιερά Μητρόπολις Πάφου, για τις υπηρεσίες του αυτές θα του απονείμει το οφφίκιο του Οικονόμου, σε προσεχή, εντός συντόμου χρονικού διαστήματος, επίσκεψή μου στη Μονή.
Ευχαριστίες οφείλω και στους πολλούς φίλους της Μονής, κληρικούς και λαϊκούς, τους προερχομένους τόσο από τη γύρω περιοχή όσο και από όλη την Κύπρο. Χωρίς τη βοήθειά τους, δεν θα μπορούσε να γίνει το πραγματικό θαύμα της ανασύστασης της Μονής και της δημιουργίας όλων αυτών των κτισμάτων που βλέπουμε. Όλως ιδιαίτερες ευχαριστίες και ο πρέπων έπαινος οφείλεται στον Σάββα Παπαδόπουλο για τις πολλές φροντίδες και τις άοκνες προσπάθειές του στην ανοικοδόμηση της πρώτης πτέρυγας της Μονής.
Απευθύνομαι και στους ολίγους οι οποίοι, είτε λόγω οικονομικών συμφερόντων είτε λόγω ιδεολογικών πεποιθήσεων, αντετάχθησαν εξ αρχής στη λειτουργία της Μονής και εξακολουθούν να προβάλλουν προσκόμματα σε κάθε βήμα της. Θα ήθελα να τους υπενθυμίσω τα λόγια του Ιωάννου του Χρυσοστόμου: « Αν πολεμάς κάποιον άνθρωπον, υπάρχει πιθανότης και να νικήσεις και να νικηθείς. Αν πολεμάς την Εκκλησία, όμως, είναι αδύνατο να νικήσεις». Και να υπενθυμίσω ακόμα το Γραφικό: «Σκληρόν το προς κέντρα λακτίζειν». Η πείρα αιώνων επιβεβαιώνει ότι «φοβερόν το εμπεσείν, εις χείρας Θεού ζώντος».
Τελειώνοντας επανέρχομαι και πάλιν σ’ εσένα, αγία Ηγουμένη. Η πολυετής παραμονή σου στον χώρο αυτό, μάλιστα για πάρα πολλά έτη μόνη, χωρίς κανέναν άλλο βοηθό, «ως στρουθίον μονάζον επί δώματος», «ωσεί πελεκάνος ερημικός» και «ωσεί νυκτικόραξ εν οικοπέδω», σε έφερε αντιμέτωπη με τα ποικίλα προβλήματα της Μονής και της όλης περιοχής. Θα πρέπει να γνωρίζεις ότι θα συνεχίσουν να υπάρχουν, ενίοτε και θα επαυξάνονται, τα προβλήματα. Είχες και θα έχεις δυσκολίες και εκ του μικρού αριθμού της αδελφότητος. Η αντιπνευματικότητα της εποχής μας αλλά και η μη χαλάρωση στις απαιτούμενες προϋποθέσεις για την προσέλευση στον μοναχισμό, πράγμα που ορθώς γίνεται, θα δυσκολεύουν την αριθμητική αύξηση της αδελφότητας. Να ξέρεις όμως, πως στην Εκκλησία δεν έχει σημασία η ποσότητα, αλλ’ η ποιότητα. Κι η ποιότητα πολλές φορές αντιτάσσεται στον αριθμό. Πολλές φορές οι λίγοι επετέλεσαν πολλά· και ελάχιστοι άνθρωποι, μεταμόρφωσαν την οικουμένην, αφού «μικρά ζύμη όλον το φύραμα ζυμοί».
Για προοπτικές στην Εκκλησία δεν είναι εύκολο να μιλήσουμε. Οι προοπτικές ισχύουν συνήθως για τους εγκόσμιους θεσμούς, εκεί όπου υπάρχουν προγραμματισμοί βασιζόμενοι σε μαθηματικούς υπολογισμούς και στις αρχές της αιτιοκρατίας. Στον χώρο της Εκκλησίας οι οποιεσδήποτε προοπτικές συναρτώνται προς τον βαθμό σχέσης με τον Χριστό, με την τήρηση των εντολών Του, με την υποταγή στο θέλημά Του. Κι αυτοί είναι παράγοντες που δεν μπορούν να τεθούν υπό προγραμματισμό ή να εξαρτηθούν από οποιονδήποτε ντετερμινισμό. Ελπίζω όμως, ότι το παράδειγμά σας, του Θεού συνεργούντος, θα ελκύσει και άλλες αδελφές. Τα πράγματα θα’ ναι πιο εύκολα γι’αυτές από ότι ήσαν για σας. Τώρα υπάρχει έτοιμη Μονή με κελιά, χώρους υποδοχής και φιλοξενίας των προσκυνητών και άλλες πολλές ευκολίες.
Θα υπάρξουν όμως και δυσκολίες απ’ έξω, στη διαχείριση των πνευματικών αλλά και των οικονομικών συμφερόντων της Μονής. «Έσωθεν φόβοι, έξωθεν μάχαι» όπως λέει και ο Απόστολος Παύλος. Μη φοβηθείς όμως. Ούτε και να δειλιάσεις. Εκείνος, ο Οποίος σε εκάλεσε σήμερα στο αξίωμα αυτό και σου ενεπιστεύθη τη διαχείριση της ιεράς αυτής Μονής, θα σου συμπαραστέκεται, θα σε βοηθά και θα «συναντιλαμβάνεται ταις ασθενείαις σου». Θα έχεις συναντιλήπτορα και την Υπεραγία Θεοτόκο, επ’ ονόματι της οποίας είναι ιδρυμένη η Μονή αυτή. Θα έχεις, επίσης, τις μεσιτείες προς τον Θεό των αγίων την τιμήν των οποίων ανέδειξε η Μονή, όπως της αγίας Αγάθης, της Οσίας Μητρός ημών Κωνσταντίας της εν Πάφω, του αγίου Γεωργίου του Καρσλίδη, σημαντικό απότμημα των λειψάνων του οποίου φυλάσσεται ως θησαυρός πολύτιμος στη Μονή, και άλλων, καθώς και τις ευχές όλων εκείνων των αγίων μοναχών που εμόνασαν εδώ, στις προηγούμενες εποχές, και «ταις των δακρύων αυτών ροαίς και τοις εκ βάθους στεναγμοίς» βρήκαν χάριν κοντά στον Θεό.
Είθε «η χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και Πατρός και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος» να είναι μαζί σου διά παντός, βοηθός στο δύσκολο έργο το οποίο ανέλαβες.
Δείτε περισσότερα για την Ιερά Μονή Παναγίας Σαλαμιωτίσσης