10 Νοεμβρίου
Η Πάφος είναι η αρχαιότερη Χριστιανική πόλη της Ευρώπης και από τα πρώτα αποστολικά χρόνια μέχρι τις μέρες μας, έχει αναδείξει δεκάδες γνωστούς αγίους.
Πολλοί από αυτούς τους αγίους τιμήθηκαν εξαρχής και εξακολουθούν να τιμώνται από τον ορθόδοξο λαό, άλλοι όμως είναι λιγότερο γνωστοί και δεν τιμώνται, ενώ σε παλαιότερες εποχές πολύ πιθανόν να ετιμώντο ιδιαιτέρως.
Ως γνωστόν, ο λαός της Κύπρου έχει γνωρίσει πολλά και μεγάλα δεινά. Εκτός από τις ανομβρίες, τις επιδημίες και τις άλλες φυσικές δυσκολίες, το νησί μας έχει περάσει και από πολλούς κατακτητές οι οποίοι βασάνισαν και αποδεκάτισαν τον πληθυσμό. Έτσι, μπροστά στην ανάγκη της επιβίωσης, οι άνθρωποι ξέχασαν πολλά από τα ήθη και τα έθιμά τους και παραμέλησαν την τιμή των αγίων τους.
Οι άγιοι, βέβαια, δεν έχουν ανάγκη από τη δική μας τιμή, αφού έχουν τον Θεό, που τους αναγνωρίζει και τους τιμά. Αντίθετα, εμείς έχουμε ανάγκη την ευλογία και την βοήθεια τους, σε κάθε στιγμή της ζωής μας. Όμως, ενώ δεν μας χρειάζονται, οι άγιοι δεν μας εγκαταλείπουν, αλλά ενδιαφέρονται για εμάς, γιατί έχουν μοιάσει στον Κύριο μας Ιησού Χριστό, που είναι Φιλάνθρωπος και Ελεήμων.
Η επίγεια ζωή μας, όλων των Χριστιανών, είναι στενά συνδεδεμένη με την ζωή και την παρουσία των αγίων μας, οι οποίοι, ως μιμητές του Χριστού, είναι και μιμητές των προ αυτών αγίων και με τις μεσιτείες τους αξιώθηκαν να γίνουν μέτοχοι της Αιώνιας Ζωής και της αγιότητας. Έτσι, η κάθε γενεά των αγίων, διαδέχεται η μία την άλλη και όλοι μεσιτεύουν και για εμάς, τους συνανθρώπους τους, που βρισκόμαστε ακόμη στον αγώνα της παρούσης ζωής και τους επικαλούμεθα. Αρκεί και εμείς, με τη σειρά μας, πρώτα να ακολουθούμε το παράδειγμα τους και να μιμούμεθα τη ζωή τους και τις αρετές τους και έπειτα να τους ζητούμε να αξιωθούμε με τις μεσιτείες τους της Θείας Χάριτος και να οδηγηθούμε εκεί που έφθασαν και εκείνοι, δηλαδή στην Αιώνια Ζωή και αγιότητα.
Πολλές φορές μας κάνει εντύπωση το γεγονός ότι βλέπουμε κοινά στοιχεία στα συναξάρια των αγίων. Αυτό όμως συμβαίνει, γιατί το Ευαγγέλιο είναι ίδιο για όλους τους ανθρώπους και για όλες τις εποχές, άρα και ο τρόπος ζωής που διδασκόμαστε είναι ίδιος και οι αρετές που πρέπει να κατακτήσουμε είναι ίδιες. Όλοι οι άγιοι είχαν να αντιμετωπίσουν τους ίδιους πειρασμούς, στους οποίους τους υπέβαλε ο αρχέκακος διάβολος, αναδείχθηκαν νικητές και ήσαν όλοι φορείς του ιδίου Αγίου Πνεύματος, που “συγκροτεί τον θεσμόν της Εκκλησίας”.
Εμείς, λοιπόν σήμερα, θα πρέπει να μην λησμονούμε τους αγίους μας γιατί με την βοήθεια αυτών θα μπορέσουμε να εισέλθουμε στην Βασιλεία των Ουρανών. Όταν τιμούμε τους Αγίους, εκείνοι δέχονται τη μικρή και συνήθως υλική προσφορά μας και την ανταποδίδουν πολλαπλάσια και με υλικές ανταμοιβές, αλλά κυρίως με πνευματικά και αιώνια αγαθά. Επιπλέον, θα πρέπει να τιμούμε ιδιαίτερα τους Αγίους που έζησαν στον ίδιο τόπο με εμάς, εκεί όπου και εμείς αγωνιζόμαστε. Λόγω της κοινής καταγωγής μας, ελπίζουμε να έχουν ιδιαίτερη μέριμνα και φροντίδα για την σωτηρία μας, αφού κατοικούμε στον ίδιο χώρο που έζησαν κάποτε και αυτοί.
Μεταξύ των αγίων, που σχετίζονται με την Πάφο, είναι και ο άγιος Ρόδων, ο οποίος είχε την καταγωγή του από την Παλαίπαφο, τα σημερινά Κούκλια και αργότερα έγινε επίσκοπος Ταμασού. Όταν οι απόστολοι Βαρνάβας και Μάρκος κατά τη δεύτερη τους αποστολική περιοδεία πέρασαν από την Παλαίπαφο βρήκαν εκεί τον Ρόδωνα ως ιερόδουλο, τον κατήχησαν στην Χριστιανική πίστη και τον βάπτισαν. Ο Ρόδων, τότε, ακολούθησε τους δύο αποστόλους, Βαρνάβα και Μάρκο και συνεργάστηκε στο ιεραποστολικό έργο, τόσο μαζί τους όσο και με άλλους όπως τους Ηρακλείδιο, Μνάσωνα, Τίμωνα και Αρίστωνα. Οι πληροφορίες, βέβαια, για το πρόσωπο του, είναι συγκεχυμένες. Η φροντίδα των αποστόλων, μέσα στους πολλούς καθημερινούς κινδύνους, ήταν το να διαδώσουν το Ευαγγέλιο, όχι να διασώσουν τα βιογραφικά στοιχεία τους, ή να συντάξουν την αυτοβιογραφία τους! Έτσι, από τις λιγοστές πληροφορίες που έχουμε, γνωρίζουμε ότι ο άγιος Ρόδων έγινε, μετά την κοίμηση των αγίων Ηρακλείδου και Μνάσωνα, ο τρίτος στη σειρά επίσκοπος της παλαιάς επισκοπής Ταμασού. Αυτό φανερώνει ότι ο άγιος ήταν νεαρός στην ηλικία όταν έγινε Χριστιανός. Είναι αυτός που επίσης φέρεται στο ψευδεπίγραφο κείμενο να συνέγραψε τον «Βίο και την πολιτεία του οσίου πατρός Ηρακλειδούς».
Παρόλο που δεν υπάρχουν στοιχεία για ιεραποστολική δράση του αγίου Ρόδωνα στον τόπο καταγωγής του, την Πάφο, θεωρούμε σχεδόν βέβαιο ότι πρέπει να έδρασε και εδώ. Έστω και αν υπήρξε επίσκοπος της σχετικά μακρινής πόλεως, της Ταμασού, δεν μπορεί να μην ενδιαφέρθηκε και για τον τόπο καταγωγής του, την Παλαίπαφο. Όπως ο απόστολος Βαρνάβας νοιάστηκε για τους συμπατριώτες του Κύπριους και συνέβαλε στο να αρχίσει η πρώτη αποστολική περιοδεία από την Κύπρο, το ίδιο θα πρέπει να έπραξε και ο άγιος Ρόδων. Υπάρχει καταγραμμένο, βέβαια, και στα απόκρυφα κείμενα ότι ο άγιος Ηρακλείδιος μαζί με τους μαθητές του έφθασαν και στην Πάφο σε μια ιεραποστολική περιοδεία. Αλλά, κρίνοντας και από τον εαυτό μας, όλοι μας ενδιαφερόμαστε και πονάμε για τον τόπο καταγωγής μας και χαιρόμαστε να τον βλέπουμε να προοδεύει. Το ίδιο πιστεύουμε ότι θα έκανε ο άγιος μας Ρόδων και τότε, αλλά και στις μέρες μας, ιδιαίτερα τώρα, που θα τον υμνήσουμε με την ακολουθία και την εικόνα του. Όπως και να έχει, ο κάθε άγιος δεν είναι μόνο τοπικός, αλλά γίνεται οικουμενικός, επειδή αντλεί την Χάρη από τον Τριαδικό Θεό και την μεταδίδει και σε όλους όσοι ζητούν τις μεσιτείες του, σε όποιο μέρος και αν κατοικούν.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνουμε στον Δρ. Χαράλαμπο Μπούσια ο οποίος πάντοτε προθύμως και ανιδιοτελώς σπεύδει σε κάθε αίτημά μας για την συγγραφή μιας νέας ακολουθίας στους αγίους μας. Τον ευχαριστούμε άλλη μια φορά και για την ακολουθία του αγίου Ρόδωνα, που πιστεύουμε ότι θα χρησιμοποιηθεί από πολλούς ευλαβείς και φιλάγιους κληρικούς, από ιεροψάλτες, αλλά και από τον πιστό λαό. Εικόνα του αγίου δεν εντοπίσαμε σε όλη την Κύπρο, μόνο ελάχιστες, μικρού μεγέθους απεικονίσεις του, μαζί με τους άλλους ιεράρχες Ηρακλείδιο και Μνάσωνα σε βημόθυρα, στον Ιερό Ναό της Παναγίας Χρυσαλινιώτισσας, στη Λευκωσία και μια μικρή εικόνα του σε λειψανοθήκη του αγίου Ιωάννου του Λαμπαδιστή, στον Καλοπαναγιώτη. Έτσι απευθυνθήκαμε στον θεολόγο-αγιογράφο Χαράλαμπο Επαμεινώνδα για να μας ιστορήσει και τον άγιο αυτό.
Για να τιμηθεί ένας άγιος, τα πρώτα απαραίτητα στοιχεία, είναι η ακολουθία και η εικόνα του. Αν ο Θεός οικονομήσει να ανοικοδομηθεί και ναός ή παρεκκλήσι στον άγιο αυτόν, τότε η τιμή του θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο και θα διατηρείται, τουλάχιστο για όσο διάστημα διατηρείται και ο ναός – προσκύνημα του. Λόγω του ότι ο άγιος Ρόδων δεν είχε ούτε ημέρα εορτασμού, ορίσαμε να εορτάζεται η μνήμη του την ίδια ημέρα με έναν άλλον ομώνυμο αγίου. Έτσι θα εορτάζεται στις 10 Νοεμβρίου, μαζί με έναν άλλο απόστολο εκ των εβδομήκοντα μαθητών, τον άγιο Ροδίωνα, που έχει παραπλήσιο όνομα.
Να παρακαλέσουμε τον άγιο μας Ρόδωνα να μεριμνήσει μαζί και με τους υπόλοιπους Κυπρίους αγίους για την ελευθερία της πατρίδας μας από την κατοχή των ξένων στρατευμάτων. Επίσης, να τον παρακαλέσουμε να μεριμνήσει και για την ελευθερία από κάθε αίρεση και πλάνη της εποχής μας και, όπως τότε βοήθησε τον λαό να απαλλαγή από το σκότος της ειδωλολατρίας και να οδηγηθεί στο Φως του Χριστού, έτσι και σήμερα να οδηγήσει όλους εμάς στο Φως και στην Αιώνια Ζωή που χαρίζει ο Κύριός μας.
Εύχεστε να χαρίζει και σε μένα (ως επισκόπου αυτής της πρώτης Χριστιανικής πόλης της Ευρώπης) τη φώτιση και την διάκριση που πρέπει να έχω ώστε να ποιμένω τον λαό και να τον οδηγώ με την Χάρη του Θεού και των αγίων στην αγιότητα και την Αιώνια Ζωή.
Αύγουστος 2024
† ο Πάφου Τυχικός
Ὁ ἔνδοξος ἀποστολικὸς ἀνὴρ Ῥόδων ἦν ἱερόδουλος ναοῦ τῶν εἰδώλων ἐν Παλαιπάφῳ. Κατὰ τὴν δευτέραν ἀποστολικὴν περιοδείαν εἰς Πάφον τῶν ἀποστόλων Βαρνάβα καὶ Μάρκου αὐτὸς ἀκούσας τῶν θεοπνεύστων ἀποστολικῶν ῥημάτων εἱλκύσθη εἰς τὴν τοῦ Χριστοῦ πίστιν καὶ κατηχηθεὶς ἐβαπτίσθη καὶ ἠκολούθησεν αὐτοῖς σὺν Τίμωνι καὶ Ἀρίστωνι.
Ὡς συνέκδημος τῶν ἀποστόλων συνείργησεν εἰς τὴν ἐκ Κύπρῳ διάδοσιν τοῦ Εὐαγγελίου. Μετὰ τὴν μαρτυρικὴν τοῦ ἀποστόλου Βαρνάβα τελευτὴν ἐν Σαλαμῖνι ὑπὸ τῶν Ἑβραίων περὶ τὸ ἔτος 53 μ. Χ. ὁ Ῥόδων σὺν Μάρκῳ καὶ Τίμωνι ἐνεταφίασαν τὸ ἱερὸ σκῆνος τοῦ μάρτυρος ἐν σπηλαίῳ. Φεύγων σὺν αὐτοῖς τὴν μήνιδα τῶν Ἑβραίων, καὶ τὴν ὑπ’ αὐτῶν κακοποίησιν ἦλθεν εἰς Λευκωσίαν καὶ Λιμνήτην Σόλων βοηθῶν τῷ Μάρκῳ εἰς τὸ κατηχητικὸν καὶ ἱεραποστολικὸν ἔργον. Ἀκολουθῶν εἶτα αὐτὸν ἦλθεν εἰς Ἀλεξάνδρειαν πρὸς κήρυξιν ἐκεῖ τοῦ Εὐαγγελίου. Μετὰ τὴν τοῦ Μάρκου μαρτυρικὴν ἐν αὐτῇ τελείωσιν ἐπέστρεψεν εἰς τὴ γενέτειραν Κύπρον μετὰ τοῦ Τίμωνος καὶ ἀποστολικῶς περιοδεύων τὴν νῆσον ἐγκατεστάθη ἐν τῇ νεοπαγεῖ Ἐκκλησίαν τῆς Ταμασοῦ. Ἀγωνισάμενος ἐν αὐτῇ πρὸς στερέωσιν τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας ἐχειροτονήθη ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Μνάσωνος διάδοχος αὐτοῦ ἐπίσκοπος Ταμασέων. Ἐκοιμήθη ἐν εἰρήνῃ καὶ ὁ τάφος αὐτοῦ σῴζεται ἐν τῷ ἀρχαίῳ μαρτυρίῳ παραπλεύρως τοῦ Καθολικοῦ τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ἡρακλειδίου.
συναξαριστής ακολουθίας
Απολυτίκιον
Ήχος πλ.α ΄. Τον συνάναρχον Λόγον.
Ὑποστάντα ταχέως καλὴν ἀλλοίωσιν ἐν Παλαιπάφῳ ὡς λόγων τῶν ἀποστόλων Χριστοῦ, Μάρκου θείου καὶ Βαρνάβα τὸν ἀκούσαντα, Ῥόδωνα, ὡς αὐτῶν σεμνὸν μαθητὴν καὶ Ταμασοῦ τιμήσωμεν ἱεράρχην, Χριστὸν ἡμῖν ἀσιγήτως Λόγον Θεοῦ καθιλεούμενον.
Έτερον όμοιον.
Ταμασοῦ ἱεράρχην, θεόπνουν Ῥόδωνα, τὸν φοιτητὴν ἀποστόλων καὶ ἀληθείας Χριστοῦ θεῖον κήρυκα τὸν δράσαντα σὺν Τίμωνι καὶ καθηδύναντα ψυχὰς ὡς εὐώδης ῥοδεὼν ὀδμαῖς τῶν αὐτοῦ χαρίτων βοῶντες· Εὔφρανον πάντας ὀδμαῖς εὐχῶν σου πρὸς τὸν Κύριον.
Δείτε την ακολουθία του αγίου Ρόδωνος επισκόπου Ταμασού εκ της Παλαιπάφου